Son güncelleme tarihi 30 Aralık 2020
Haber: Sibel Yeşilmen
ABD, Türkiye’nin Rus S-400 füze savunma sistemlerini satın alması nedeniyle, Türkiye’ye yaptırım kararı aldı . ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yaptırımların Savunma Sanayi Başkanlığı’na yönelik tüm ABD ihracat ruhsatlarını ve izinlerini kapsadığını açıkladı. Pompeo açıklamasında Türkiye’nin uyarılara rağmen bunu yaptığını vurguladı. Kısa bir süre önce Pompeo’yu telefonla arayan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Türkiye’nin tepkisini bildirdi.
Yaptırım kararı, Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası’nın (CAATSA) 231’inci maddesi kapsamında yer alıyor.
Yaptırım kapsamına alınan yetkililerin ABD’deki malvarlıklarının da dondurulması öngörülüyor.
ABD, Türk Savunma Sanayi Müsteşarlığı ve Başkan İsmail Demir’e yaptırım kararı aldı. Savunma Sanayi Müsteşarlığıyla bağlantılı üç Türk vatandaşı daha kara listeye alındı.
Alınan karara göre Türk Savunma Sanayi Müsteşarlığı, ABD’den ihracat lisansı alamayacak, Amerikan finans kuruluşlarından ve uluslararası kuruluşlardan kredi kullanamayacak. EXIM Bank kredileri de kullanılamayacak.
Akar: Kararı kınıyoruz
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar karara sert tepki gösterdi. Akar: “(ABD’nin yaptırım kararı) Müttefiklikle, mevcut askeri, politik gerçeklerle bağdaşmayan kararı kınıyoruz.””Bu yaptırım kararı ülkelerimiz arasındaki ittifakın tüm değerlerini sarsmıştır.””Ciddi bir hava ve füze tehdidi altındaki ülkemizin ve 83 milyon vatandaşımızın güvenliği için gerekli her türlü tedbir alınmakta ve alınacak.”Bir NATO üyesi ülkeye yaptırımın, müttefiklik ruhuna zarar vermenin ötesinde müttefikler arasındaki güveni kökünden sarsacağı açıktır.”Ülkemizin ve asil milletimizin savunma ve güvenliğini sağlamaya yönelik çalışmalara azim ve kararlılıkla devam edilecektir.” dedi.
4 partiden ortak kınama
AK Parti, CHP, MHP ve İyi Parti, ABD’nin yaptırım kararıyla ilgili ortak bildiri yayımladı. Bildiride “Yaptırım kararlarını reddediyoruz. ABD’yi bu vahim yanlıştan bir an evvel geri dönmeye davet ediyoruz” denildi.
“ABD’nin attığı bu yanlış adım müttefiklik ruhuyla bağdaşmaz. Karşılıklı saygı temelinde ileri götürülmesi gereken ilişkilerimize de bir fayda sağlamayacağı açıktır.
Türkiye, dış politikasında barış ve istikrara katkıda bulunmak için üzerine düşeni yapan bir ülkedir. NATO’nun saygın ve vazgeçilmez müttefikleri arasında yer almaktadır.”
“Bu tavır, NATO’nun müttefiklik ruhuna aykırıdır”
ABD’nin kararının NATO’nun müttefiklik ruhuna aykırı olduğu bir kez daha hatırlatıldı:
“Çıkar gruplarının dar görüşlü ve hasmane ajandalarının Türkiye-ABD ilişkilerini rehin almasına müsaade edilmemelidir. Türkiye’yi dışlayan bir bakış açısının dünya barışına katkı sunması mümkün değildir. Bu tavır, NATO’nun müttefiklik ruhuna aykırıdır.
Bu nedenlerle, ABD’yi bu vahim yanlıştan bir an evvel geri dönmeye davet ediyoruz.”
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ise karar sonrası ilk yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanımız @RTErdogan’ın liderliğinde Tam Bağımsız Savunma Sanayii hedefimizde kararlılıyız. Şahsım veya kurumumuza yönelik yurt dışında alınan her hangi bir karar, benim ve ekibimin duruşunu değiştirmeyecek; Türk savunma sanayiini hiç bir şekilde engelleyemeyecektir.” dedi.
Çavuşoğlu Pompeo’yu aradı
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile görüşerek, ABD’nin aldığı karara ilişkin tepkiyi dile getirdi
Yunanistan memnun
Yunanistan Dışişleri Bakanlığı bir NATO üyesi olarak kendilerinin ABD’nin Türkiye’ye yaptırım kararını memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi.
Türk Dışişleri’nden açıklama
Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, da “ABD’nin, S-400 hava savunma sistemlerini tedariğimiz nedeniyle bugün açıkladığı ve Türkiye’ye karşı tek taraflı yaptırımlar içeren kararını kınıyor ve reddediyoruz.” denildi.
Bakanlık açıklaması şöyle: Türkiye’yi zamanında S-400 sistemlerini tedarik etmeye sevk eden koşullar herkes tarafından gayet iyi bilinmektedir. Nitekim bizzat Başkan Trump da bir çok vesileyle bu konuda Türkiye’nin haklılığını teslim etmiştir.
Öte yandan, S-400’lerin NATO sistemleri bakımından bir zafiyet yaratacağına dair ABD iddiaları da teknik dayanaktan yoksundur. Kaldı ki Türkiye, bu konuda NATO’nun da katılacağı teknik bir çalışma grubu kurulmasını teklif ederek, meselenin siyasi önyargılardan uzak bir şekilde, nesnel ve gerçekçi bir zeminde ele alınmasını defaatle önermiştir.
Bu itibarla, ABD’nin konuyu iki müttefike yakışır şekilde diyalog ve diplomasi yoluyla çözme yönündeki önerimizi kabul etmeyerek, tek taraflı yaptırımlara başvurması her türlü izandan yoksun bir davranıştır.
Türkiye, ilişkilerimizi olumsuz yönde etkilemesi kaçınılmaz olan bu karara karşı gerekli adımları atacak, uygun gördüğü şekilde ve zamanlamayla mukabelede bulunacaktır. Türkiye, ulusal güvenliğini sağlamak için gerekli gördüğü tedbirleri almaktan da imtina etmeyecektir.
Bu anlayışla, ABD’yi, bugün açıklanan bu haksız yaptırım kararını gözden geçirmeye ve bu vahim yanlıştan bir an evvel geri dönmeye davet ediyor, Türkiye olarak meseleyi müttefiklik ruhuna uygun şekilde, diyalog ve diplomasi yoluyla ele almaya hazır olduğumuzu bir kez daha vurguluyoruz.
